گزارش برنامه صعود به دماوند از جبهه شمال شرقی به جنوبی
1- مشخصات کلی برنامه:
نام منطقه: دماوند
ارتفاع مبدا صعود:
مسیرهای صعود: مسیرهای اصلی صعود عبارتند از: جبهه شمالی، شمال شرقی، غربی و جنوبی
بهترین مسیر صعود: بهترین مسیر صعود از لحاظ سهولت جبهه جنوبی است.
مسیر صعودی برنامه: شمال شرقی به جنوبی
تاریخ اجرای برنامه: 1395.3.13 تا 1395.3.16
مدت برنامه: 3.5 روزه
نحوه اجرا (مستقل یا مشترک): مستقل
نام گروه میزبان یا مهمان: -
مبدا حرکت: فلکه دروازه تهران، ابتدای خیابان امام خمینی
ساعت و تاریخ حرکت: 1395.3.13 ساعت 9 صبح
فاصله تا مقصد از لحاظ زمانی و مکانی: فاصله دروازه تهران تا روستای ناندل 590.2 کیلومتر و از نظر
زمانی سیزده ساعت با مینی بوس است.
نحوه دستیابی به منظقه (وسیله نقلیه عمومی یا شخصی): یک دستگاه مینی بوس
نام راننده: آقای فکوری
2- نام مسئولین واعضای شرکت کننده:
سرپرست: آقای حسین شفیان
کمیته فنی: آقای احسان حیدری
سرقدم: حسین شفیان
عقب دار: مظفر ماست بند زاده
اعضای شرکت کننده در برنامه:
1- حسین شفیان 2- نازنین علی بیک 3- احسان حیدری 4- علی حسین پور 5- یاسر
عموشاهی 6- مظفر ماست بند زاده 7- امیر مسعود تاکی
کمیته تدارکات و تغذیه: یاسر عموشاهی
بهداشت و کمک های اولیه: حسین شفیان
عکاس و فیلمبردار: مظفر ماست بند زاده
نویسنده گزارش: علی حسین پور
راهنما: -
3- سیمای جغرافیایی منطقه:
ارتفاعات و نقاط مهم منطقه (قلل همجوار، گردنه ها، دره ها
و...): کوه دَماوَند کوهی در شمال ایران
است که بلندترین کوه ایران و بلندترین قله آتشفشانی آسیا است. دماوند دومین کوه بلند
فلات ایران و خاورمیانه است (بلند ترین قله فلات ایران هم تیریچ میر با بلندی ۷۶۹۰ متر در پاکستان است). دماوند
در پاره مرکزی رشتهکوه البرز در جنوب دریای خزر جای دارد. از دیدگاه تقسیمات کشوری،
در بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران قرار دارد. منابع مختلف اندازههای گوناگونی
برای ارتفاع کوه دماوند از سطح آبهای آزاد ذکر کردهاند. به نقل از درگاه ملّی آمار
ایران، ارتفاع این کوه ۵٬۶۱۰ متر است (درگاه ملی آمار، 2012) و منابع دیگر، از جمله پایگاه
ملّی دادههای علوم زمین ایران و وبگاه رصدخانه زمین ناسا، ارتفاع آن را به ترتیب
۵٬۶۷۰ متر و ۵٬۶۷۱ متر نقل کرده اند.
راه های دسترسی به منطقه با ذکر موقعیت و وضعیت (آسفالت یا
خاکی): راه های دسترسی به منطقه با توجه به جبهه ای که
قرار است صعود شود متفاوت است. دسترسی به جبهه شمال شرقی از روستای ناندل است.
برای دسترسی به روستای ناندل از اصفهان به سمت تهران باید حرکت کرد. در ورودی شهر
اصفهان باید وارد بزرگراه های اطراف شهر شد و به سمت تهران شرق رفت و سپس وارد
جاده هراز شد و جاده هراز را به سمت رینه ادامه داد. در مسیر از ورودی جاده منتهی
به پلور که مبدا صعود به جبهه جنوبی نیز هست عبور خواهید کرد. نشانه آن مجسمه کوهنورد
کوچکی در ابتدای جاده فرعی سمت چپ جاده است. جاده هراز را همچنان دنبال باید کرد و
بعد از گذشتن از شاهاندشت و وانا به تابلوی بایجان می رسیم که جاده فرعی ناندل 12
کیلومتر جلوتر سمت چپ قرار دارد. زمانی که وارد جاده فرعی آسفالته ناندل بشوید،
این جاده شما را به حاجی دلا، میاندل و نهایتا ناندل می رساند.
نام نزدیک ترین شهر یا روستا: نام نزدیک ترین شهر به قله دماوند از جبهه شمال شرقی آمل
است که در 62 کیلومتری شرق آن قرار دارد و نام نزدیک ترین روستا به دماوند از جبهه
شمالی و شمال شرقی روستای ناندل است.
نزدیک ترین مراکز امدادی و درمانی: مرکز فوریتهای پزشکی آمل
نوع پوشش گیاهی منطقه: در ارتفاعات مختلف کوه دماوند، گیاهان فراوان و گوناگونی میرویند که برخی از آنها
فقط در یک ارتفاع خاصی دیده میشود. گیاهان این منطقه که به اسم دماوند نامگذاری شدهاند
عبارتند از: کلاه میرحسن دماوندی، کزل دماوندی، بومادران دماوندی، پیرگیاه دماوندی،
ریش قوش دماوندی، فراموشم مکن دماوندی، زنگولهای دماوندی، کتانی دماوندی و ماشک دماوندی.
اما در ارتفاع ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ متر تنها علف و بتههای بلند و خاردار و به هم پیوسته وجود
دارند. با این وجود دامنه شمالی و شمال شرقی کوه دماوند در ارتفاع ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متری
کاملاً پوشیده از شقایق است. این شقایق منحصر به فرد در دنیا شناخته شده است و با نام
شقایق لار و رینه در کتابهای معتبر گیاهشناسی جهان به ثبت رسیده. همچنین این منطقه
از لحاظ مرتع و چراگاه بسیار غنی است؛ حتی در ارتفاعات بلند دماوند نیز (زیر چهار هزار
متر) از این بابت فقر چندانی وجود ندارد.
جانوران منطقه: این منطقه به دلیل موقعیت ویژه آن که از شمال به جنگل و از جنوب به کوههای هم
مرز کویر مشرف است، میزبان انواع مختلفی از جانوران است، از جمله:
جانوران شکارچی چهارپا روباه، شغال، سگ و گرگ، جانوران گیاهخوار مانند کلوبز،
قوچ ومیش، پرندگان از پرندگان شکارچی، عقاب طلایی را میتوان نام برد. دیگر پرندگان
این منطقه تیهو، کبک، بلدرچین، سینه سیاه و طوطی دارکوب هستند.
4- شرح اجرای برنامه:
شرح گزارش:
به نام آفریننده کوه ها
تیم 7 نفره گروه کوهنوردی آرش اصفهان روز پنجشنبه 13/3/1395 ساعت 8:45 در فلکه
دروازه تهران ابتدای خیابان امام خمینی طبق اعلام قبلی جمع شدند و ساعت 9 صبح
اصفهان را به سمت روستای ناندل ترک کردند و حدود ساعت 22 به روستای ناندل رسیدند.
تیم در خانه کوهنوردی ناندل که متعلق به آقای صالحی است اسکان داده شد و کوهنوردان
پس بررسی مجدد تجهیزات و مواد خوراکی کوله نهایی خود را بستند و وسایل اضافی را در
مینی بوس گذاشتن تا برنامه صعود فردا را با کوله سبک تری شروع کنند. بچه ها پس از
صرف شام ساعت 12 شب در اتاقی که آقای
صالحی برای تیم آرش در نظر گرفته بود به خواب رفتند. در مورد خانه کوهنوردی ناندل
باید گفت که با صرف هزینه نه چندان زیاد می توان در این محل اقامت کرد. این محل
تقریبا می توان گفت که یک خانه روستایی بزرگ است که چندین اتاق دارد. در اتاق ها
پتو و تشک برای خواب نیز مهیا است. ساعت 5:30 صبح بود که بیدار باش داده شد. تیم
پس از صرف صبحانه و پوشیدن لباس آماده حرکت شد. طبق هماهنگی های قبلی با آقای
صالحی، ایشان یک دستگاه نیسان برای تیم در نظر گرفته بود تا تیم را به مبدا صعود
برساند. ساعت 7 صبح جمعه همه همنوردان سوار نیسان شدند و به سمت دامنه کوه و مبدا
صعود حرکت کردند. ساعت 8 بود که تیم به نقطه مختصاتی
39 s
0604135 mE
3984075 mN
رسید. ارتفاع این منطقه 2938 متر است. در آنجا چادری روستایی برپاست و یک
روستایی آنجا به امور گله داری می پردازد. آقای صالحی قرار بود از این جا برای تیم
دو قاطر کرایه کند که متوجه شدیم تمام قاطر ها به تیم اسپیلت تهران که تعداد آن ها
32 نفر بوده و زودتر از ما کار صعود خود را شروع کرده بودند، داده شده بود. ناچارا
با کرایه یک اسب و بارگذاری 4 کوله از 7 کوله و گرم کردن ساعت 8:30 بود که صعود
خود را آغاز کردیم. در ابتدا تنها باید از دامنه های کوه بالا رفت و خبری از شیب
سنگین نیست. شیب ها همه ملایم هستند. راه پاکوب در دامنه سرسبز شمال شرقی مشخص است
و از راه قاتر رو جدا است. حدود ساعت 13 تیم به دشت صاف زیر یال شمال شرقی رسید و
به استراحت پرداخت تا کوله ها با اسب آورده شوند. هوا تقریبا سرد بود و چون زمان
زیادی گذشت و هوا هم کم کم مه شد سه نفر از اعضای تیم از راه قاطر رو به دنبال اسب
و کوله ها رفتند. متاسفانه در بین راه دیده شد که صاحب اسب توانایی بالا آمادن را
ندارد و در جایی دراز کشیده است و کوله ها نیز از روی اسب افتاده است و کوله و
فلاکس دو تا از بچه ها آسیب وارد شده و طناب انفرادی گروه نیز که برای بستن کوله
ها از آن استفاده شده بود پاره شده بود. لذا لازم است توصیه شود برای حمل کوله ها
از اسب استفاده نشود. به هر ترتیب 4 نفر از کوهنوردان کوله ها را به محل استقرار
تیم منتقل کردند و نهایتا ساعت 15:15 دقیقه بود که تیم به سمت جان پناه تخت فریدون
حرکت کرد. راه پاکوب از این مکان کاملا مشخص است. تیم پس از یک ساعت و ربع پیمایش
به جان پناه تخت فریدون در ارتفاع 4380 متری به نقطه مختصاتی
39 s 0602260 mE
3980830 mN
رسید. زمانی که تیم به جان پناه تخت فریدون رسید، تیم اسپیلت در کنار جان پناه
چادر زده بودند و تعدادی از آن ها هم در داخل جان پناه بودند. آقای شفیان که به
حرف آقای صالحی مبنی بر این که هیچ تیمی در حال حاضر در منطقه نیست اعتماد کرده
بود به اعضای تیم خود گفته بود که چادر هایشان را همراهشان نیاورند و در میبی بوس
بگذارند. خوشبختانه با صحبت هایی که بین سرپرست تیم آرش و سرپرست تیم اعزامی
اسپیلت تهران رد و بدل شد قرار شد که تیم آرش در داخل جان پناه بخوابند و بچه های
تیم اسپیلت جان پناه را برای تیم آرش خالی کردند که نشان دهنده روحیه کوهنوردی
آنان بود و ثابت کردند که کوهنوردی آیینه فتوت و جوانمردی است. چند نفر از اعضای
تیم برای هم هوایی 300 متر بالاتر رفتند و دوباره به جان پناه بازگشتند. اعضای تیم
نهایتا پس از صرف شام حدود ساعت 22 به درون کیسه خواب های خود رفتند تا خود را
برای صعود سخت فردا آماده کنند. متاسفانه نکته ناراحت کننده باد شدیدی بود که در
طول شب شروع به وزش کرده بود و بچه های اسپیلت تقریبا شب بدی را پشت سر گذاشتند که
باز جا دارد از آن ها تشکر و قدردانی کنم. نکته ای که باید در مورد جان پناه تخت
فریدون باید گفت متاسفانه این مکان به شدت آلوده است. درون ان انباشته از قوطی های
نوشابه و کنسرو، پلاستیک و دیگر زباله هاست. از همه بدتر باطری هایی که درون و
بیرون پناهگاه ریخته شدند. متاسفانه برفی که از این مکان ذوب میشه و به صورت چشمه
یا رود به پایین دست سرازیر میشود را اهالی روستاهای حاجی دلا، میاندل و ناندل
برای آشامیدن استفاده می کنند. اگر اقدامات لازم برای پاکسازی این مکان و اطراف آن
به عمل نیاید می تواند نوشیدن این آب برای اهالی روستاهای نامبرده به شدت آسیب زا
باشد و در بدترین شراط حتی می تواند باعث تولد نوزادان با ضریب هوشی پایین و
اوتیسم شود.
ساعت 5:30 صبح شنبه بیدار باش اعلام شد. همنوردان به سرعت صبحانه خوردند و
کوله خود را بستند و ساعت 7 صبح پس از گرم کردن حرکت کردند. یال شمال شرقی زمانی
که از جان پناه تخت فریدون به سمت جنوب غربی بائیستید مشخص است. تیم آرش مسیر خود
را از روی جی پی اس شروع کرد هر چند تیم اسپیلت تهران زود تر از تیم آرش حرکت کرده
بود و پاکوب آنان نیز مشخص بود. با زیاد شدن ارتفاع کم کم شیب ها هم سنگین تر می
شد و سرعت باد هم کم کم داشت بیشتر می شد. هوا کاملا آفتابی و صاف بود ولی بخاطر
بارش هاش روز قبل برف پودری روی حجم برفی قبلی نشسته بود و کم کم بوران هم شروع
شد. حجم برف حتی در این فصل سال هم هست و برف کوبی سنگینی را می طلبد. شیب ها تا
30 درجه هم می رسند و استفاده از کلنگ و کرامپون از بعد از تخت فریدون الزامی است.
زمانی که تیم وارد شیب آخر منتهی به قله شد زاویه شیب به بیشترین حد یعنی 45 درجه
رسیده بود و سرعت باد حدود 35 کیلومتر بود که شرایط صعود را بسیار سخت کرد و توان
جسمانی زیادی از تیم برای صعود گرفت. باید ذکر کرد که در چنین شرایطی برپایی
کارگاه کار صعود را راحت تر می کند. با این حال بدون کارگاه مدام سرقدمی تعویض می
شد و هر کس به اقتضای توان خود مقداری برف کوبی را به عهده می گرفت. بلاخره با
تلاش فراوان ساعت 16 بود که به تاج دماوند یا اصطلاحا کاسه رسیدیم که با بادی
وحشتناک و بی سابقه روبه رو شدیم. سرعت باد بین 70 تا 80 کیلومتر تخمین زده می شد
و کل تیم زیر یکی از سنگ های کاسه چمباته زده بودند. شرایط به قدری سخت بود که
باید یک نفر یک نفر و سنگ به سنگ بچه ها می دویدند تا خود را به سنگ قله برسانند.
دمای ادراک شده منفی 15 درجه بود و اجازه نمی داد زیاد تیم روی قله بماند. بلاخره
دماوند این دیو سپید پای در بند ساعت 16:30 به تیم هفت نفره گروه کوهنوردی آرش
اصفهان اجازه داد تا بر بام ایران گام بگذارند و بدین سان صعود به قله 5671 متری
دماوند با موفقیت انجام شد. مختصات قله به شرح زیر است:
39 s 0600134 mE
3979450 mN
بخاطر سرمای هوا و باد شدید و خستگی
کوهنوردان، تیم یکی دو دقیقه بیشتر قله نماند و به سرعت از یال جنوبی ارتفاع کم
کرد. پس از 200 متر کم کردن ارتفاع باد کمتر شد و تیم از شرایط بحران خارج شد. حجم
برف در یال جنوبی هم نسبت به این فصل از سال بیشتر بود و تا پناهگاه جنوبی یا
بارگاه سوم همچنان برف بود. ساعت 18 تیم به بارگاه سوم رسید و پس تعویض لباس های
خیس و خوردن ناهاری مختصر ساعت 19 بارگاه سوم را به سمت گوسفند سرا ترک کرد. ساعت
21:30 کل تیم به گوسفند سرا رسیدند و بوسیله یک دستگاه لندوور به پارکینگ پایین
کوه رفتند. قرار بود مینی بوس آنجا منتظر تیم باشد که اجازه ورود به آن را نداده
بودند. تیم با همان لندوور به قرارگاه پلور که مینی بوس تیم آن جا بود منتقل شد.
ساعت حدودا یازده بود که اعضای تیم به قرارگاه رسیدند. ساعات کار قرار گاه پلور
بین 8 صبح تا 23 است و می توان از تمامی امکانات آن جا از جمله اتاق برای خواب،
حمام، سرویس بهداشتی، برق، تلفن و... با هزینه ای کم استفاده کرد. چون ساعت از
یازده شب گذشته بود سرپرست تیم با مسئول قرارگاه صحبت کرد و ایشان با لطف و
بزرگواری اجازه دادند تا کوهنوردان تیم آرش از حمام قرارگاه استفاده کنند. دوش گرم
واقعا چیزی بود که تیم بعد از یک صعود طاقت فرسا بدان احتیاج داشت. بلاخره ساعت 12
شب همه سوار مینی بوس شدند و به سمت رستورانی در پلور رفتند تا پس از صرف شام به
سمت اصفهان حرکت کنند. ساعت1 بامداد بود که نهایتا تیم پلور را به سمت اصفهان ترک
کرد.
تیم کوهنوردی آرش اصفهان پس از 5/3 روز برنامه نهایتا ساعت 11 صبح یکشنبه 16
خرداد ماه به اصفهان رسید.
در کل در سطح بندی برنامه های کوهنوردی این برنامه در این فصل به عنوان برنامه
های سنگین تقسیم بندی می شود.
شماره آقای صالحی مسئول خانه کوهنوردی ناندل: 09119180618
آب و هوای زمان اجرا: آب و هوای این چند روز همواره آفتابی بود تنها جمعه شب باد شدیدی در منطقه ای
که تخت فریدون واقع است در حال وزش بود و همچنین باد و بوران نزدیکی های قله امری
شایع بود و روی قله هم بادی وحشتناک در حال وزش بود.
محل مناسب شب مانی و بیتوته ها: برای صعود از یال شمال شرقی بهترین مکان برای شب مانی برای
شب اول خانه کوهنوردان ناندل و برای شب دوم تخت فریدون است.
منابع دسترسی به آب: در این فصل از سال کل مسیر یال شمال شرقی پوشیده از آب است که می توان با آب
کردن برف ها منابع آب مصرفی برای برنامه را تهیه کرد البته توصیه میشود از بالاتر
از تخت فریدون آب برداشت (به علت آلودگی جان پناه تخت فریدون).
آموزش های انجام شده در طول برنامه توسط سرپرست یا مسئول
فنی: آقای شفیان در مناطقی که درگیری
زیادی تیم با برف داشتند نحوه گام برداری در شیب های برفی را به اعضای تیم آموزش
دادند.
5- کروکی مسیر و وضعیت منطقه:
و منبع دانلود آن
در صورت وجود: GPSفایل
فایل جی پی اس در ضمیمه آورده شده است.
وضعیت تغذیه:
امکان تهیه غذا از محل: آخرین محلی که میتوان غذا برای طول برنامه تهیه کرد روستای ناندل است که تنها
یک مغازه سوپری دارد البته غذای محلی هم میتوان از روستا تهیه کرد.
6- وضعیت گروه:
شناخت نقاط ضعف یا قوت برنامه و گروه: از مهم ترین نقاط قوت گروه همگن بودن تیم 7 نفره صعود کننده
بود. تیم کاملا با هم همدل بود و این را در شرایط سخت روی قله نشان داد. زمانی که
باد با آن سرعت در حال وزش بود هرکدامیک از اعضای تیم به فکر حمایت نفر دیگر
بودند. از نقاط ضعف این برنامه می توان به ساعت حرکت شنبه صبح از جان پناه تخت
فریدون اشاره کرد که تیم خیلی دیر راه افتاد و جا داشت زودتر از ساعت 7 حرکت می
کرد و همچنین تیم باید دو چادر بخاطر مسائل حمایتی در برنامه صعود همراه خود می
آورد.
کمبود وسایل و تجهیزات فردی یا گروهی: -
وضعیت روانی و روحیه افراد گروه در طول برنامه: انسان سالم امروزه نه تنها باید دارای فاکتور های سلامت
جسمانی بلکه باید دارای ویژگی های سلامت روانی نیز باشد. سلامت روان و جسم به یکدیگر
گره خورده اند و با آسیب به یکی دیگری نیز آسیب می بیند. خوشبختانه در این برنامه
کلیه تیم از سلامت روانی و جسمانی خوب و بالایی برخوردار بودند و انرژی و انگیزه
زیادی برای صعود به قله داشتند. یکی از عوامل روانی که باعث افت عملکرد جسمی می
شود، استرس است. زمانی که تیم روی قله وارد شرایط بحران شد از طرفی باد شدید که
اعضا را وادار به انجام یک فعالیت بی هوازی در آن ارتفاع کرد (دویدن خلاف جهت باد
شدید) و استرس ناشی از این بحران توان جسمی و روانی اعضا را به شدت کاهش داد و
زمانی که همه به قله رسیدند هر کس رو به سویی می کرد و فریاد می کشید تا این فشار
روانی را از دورن خود آزاد کند. نکته مهم این بود که اعضای تیم از نظر روانی بسیار
قوی بودند و تحت تاثیر ارتفاع، باد شدید، سرمای طاقت فرسا و شرایط بحرانی کنترل
خود را از دست ندادند و فشار روانی شدیدی را که تحمل می کردند از راه مکانیسم
روانی جابه جایی بر سر هم خالی نکردند. تنها هر کس رو به سمتی کرد و فریاد کشید تا
از زیر این فشار خلاص شود که بسی جای تقدیر دارد.
پیشنهادات و انتقادات برنامه: جلسه انتقادات و پیشنهادات در راه بازگشت به اصفهان برگزار
شد و تقریبا همه اعضا از شرایط صعود راضی بودند اما این انتقاد به برنامه شد که
بهتر بود به جای ساعت 7 صبح 6 صبح روز شنبه حرکت می کردیم.
7- تجهیزات مورد نیاز در این فصل از سال:
وسایل شخصی مورد نیاز: لایه بیس پولار گرتکس و کفش، کفش یک پوش سنگین، جوراب مناسب، گتر، کلاه
آفتابی، عینک آفتابی، بادگیر، کیسه خواب راحت خواب منفی 5، کیسه بیواک یا چادر، باتون،
طناب انفرادی، کلاه کاسک، 4 لیتر آب، فلاکس، 3 وعده غذای مناسب، چراغ خوراک پزی،
کوله 50 لیتری، زیر انداز مناسب، کیت بقا، هدلایت، کولنگ و کرامپون
وسایل گروهی مورد نیاز: جعبه کمک های اولیه، قطب نما، جی پی اس و بی سیم