گروه كوهنوردي دنا اصفهان

صعود به قله

بینالود

تاریخ : 15/02/95

مدت : 3 روز

سرپرست : امجد سمواتی

گزارش نويس : مریم صهبا

تعداد :11 نفر

هان! ای کوه بلند!ای سراپا همه پند
از تو این تجربه آموخته ام
که نلرزد تنم از غرش ارابه ی سنگین زمان
و هراسی ندهم راه به دل از طوفان
کاه بودن ننگ است
کوه می باید بود

قله بینالود

منطقه اجراء : نیشابور- روستای عیش آباد

ارتفاع : 3211 متر

ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ جغرافیایی

ﺷﻬﺮ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﺮﻫﺎي اﺳﺘﺎن ﺧﺮاﺳﺎن رﺿﻮي در ﺷﻤﺎل ﺷﺮق اﻳﺮان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر از ﺷﻤﺎل ﺑﺎ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻗﻮﭼﺎن، از ﺷﺮق ﺑﺎ ﭼﻨﺎران و ﻣﺸﻬﺪ، از ﺟﻨﻮب ﺑﺎ ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻴﺪرﻳﻪ و ﻛﺎﺷﻤﺮ، از ﻏﺮب ﺑﺎ ﺳﺒﺰوار ﻣﺮﺗﺒﻂاﺳﺖ و در ﻣﺴﻴﺮ ﺟﺎده اﺑﺮﻳﺸﻢ و ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺮاﻧﺰﻳﺘﻲ ﺗﻬﺮان- ﻣﺸﻬﺪ- اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن واﻗﻊ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺟﻠﮕﻪ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر از ﺷﻤﺎل و ﺷﺮق ﺑﻪ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ارﺗﻔﺎﻋﺎت اﺳﺘﺎن ﻳﻌﻨﻲ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻣﻌﺮوف ﺑﻴﻨﺎﻟﻮد از ﺟﻨﻮب ﺑﻪ ارﺗﻔﺎﻋﺎت ﻛﻮه ﺳﺮخ ﻛﺎﺷﻤﺮ و ﭼﻬﻞﺗﻦ ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻴﺪرﻳﻪ و از ﻏﺮب ﺑﻪ ﻛﻮﻳﺮ ﺳﺒﺰوار ﺧﺘﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد و از ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ.رشته كوه بينالود در شمال شرق ايران ، به طول تقریبی 130 کیلومترازشمال شهرنیشابورتا جنوب غربی شهر مشهد کشیده شده است و همانند ديواري بلند، دو دشت وسيع و حاصلخيز مشهد و نيشابور را از يكديگر جدا كرده است. ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪ رﺷﺘﻪ ﻛﻮه ﺑﻴﻨﺎﻟﻮد، ﻗﻠﻪ ﺷﻴﺮﺑﺎد ﺑﺎ ﺑﻠﻨﺪي 3420 ﻣﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺷﻤﺎل روﺳﺘﺎي ﺑﻮژان (ﺷﻤﺎل ﺷﺮﻗﻲ ﺷﻬﺮﻧﻴﺸﺎﺑﻮر) ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. وﻟﻲ ﻗﻠﻪ ﺑﻴﻨﺎﻟﻮد ﺑﺎ وﺟﻮد ارﺗﻔﺎع ﻛﻤﺘﺮ از آن ﻣﻌﺮوﻓﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد.اين رشته كوه با آب و هواي سرد كوهستاني ودره هاي خوش آب و هوا و قله هاي بلند نظير بينالود و شيرباد وفلسكه تامين كننده آب شهرهاي مشهد،  نيشابور، چناران و روستاهاي كوه پايه اش می باشد.بینالود به معنی کوهی است که بین دو دشت قرار گرفته و آنها را از هم جدا کرده که یکی دشت مشهد ودیگری دشت نیشابور است. افراد محلی  به آن بینالوت یا بنلی نیز می گویند .سه رودخانه دائمی کشف رود ، کال شور و اترک ازاین رشته کوه سرچشمه می گیرند. افزون براین رودخانه های نسبتاً کم آبی همچون رودخانه‌های میرآباد، زشک و طرقبه، اخلمد، بوژان و دیزباد در درهای خرم این منطقه جریان دارد که بخش اعظم آب آنها صرف آبیاری باغها وزمین های کشاورزی می شود.

پوشش گیاهی وجانوری

به دلیل آب و هوای خوش و معتدل، منطقه از پوشش گیاهی مناسبی برخوردار است،وگیاهان خودروی زیادی ازقبیل گون، ریواس ، آویشن ، زرشک کوهی ، زیره کوهی ، گلپر، و موسیر وجود دارند به دلیل وجود همین تنوع گیاهی، منطقه دارای پوشش جانوری مناسبی نیز هست حیواناتی مانند قوچ ، میش، عقاب، گراز، گرگ ، شغال و روباه را می توان مشاهده کرد.

مسیرهای صعود

دو جبهه متفاوت برای صعود به قله بینالود وجود دارد .

1. جبهه شمالی: که شامل یال فریزی است و مبدا آن روستای فریزی یکی از آبادی های شهر چناران است.

2. جبهه جنوبی که شامل سه مسیر صعود است:

· یال دو کوهی (مناسب برای صعودهای زمستانی)

· یال گرده

· مسیر سوزنی ها

جبهه شمالی:

برای صعود به قله از این جبهه، کوهنوردان می توانند از شهر مقدس مشهد بعد از گذراندن ۵۲ کیلومتربه پلیس راه چناران برسند. مسیر روستای فریزی از مسیر اصلی جدا شده و پس از طی ۱۸ کیلومتر به آبادی فریزی می رسد. در اینجا تیم پس از دو و نیم ساعت به کلبه ابراهیمی که در ابتدای مسیر صعود است می رسد . (لازم به ذکر است این مسیر می تواند توسط یک دستگاه نیسان طی شود).

از کلبه ابراهیمی به طرف پناهگاه ایمانی حرکت کرده و پس از پشت سر گذاشتن باغ ها و کمی ارتفاع گرفتن به راه مالرو رسیده که پس از دو و نیم ساعت به پناهگاه ایمانی رسیده و جهت صعود به قله به طرف پناهگاه مدرس و سوزنی اول از جبهه شمالی حرکت کرده و پس از سه ونیم ساعت به قله میرسیم.

لازم به ذکراست که زمان ذکرشده برای شرایط تابستانی بوده وبه تیم صعود وشرایط جوی بستگی دارد.

جبهه جنوبی:

برای صعود به قله از این جبهه ابتدا باید به روستاهای صومعه و عیش آباد که در دو طرف رودخانه میرآباد قرار دارد رسید. این دو روستا به فاصله ۱۵ کیلومتری از شمال نیشابور قرار دارد. از نیشابور به مدت ۲۰ دقیقه می توان به این روستاها رسید.

مسیرهای جبهه جنوبی :

· مسیر دو کوهی :

این یال در جهت شمال غربی پناهگاه دو شهید قرار دارد. این یال با شیب ملایم خود این فرصت را به صعود کننده می دهد تا آهسته و پیوسته خود را به قله برساند.معمولا کوهنوردان از این یال برای صعود های زمستانی استفاده می کنند. به علت این که در مسیر این یال می توانند از خطر سقوط بهمن در امان باشند. از این مسیر می توان سه ونیم ساعته به قله دست پیدا کرد. در طول مسیر چند چشمه وجود دارد که می توان آب مورد نیاز را از آنها تامین کرد.

· یال گرده :

این مسیر سریعترین راه دستیابی به قله است.این یال دقیقا به روی قله منتهی و موجب می شود که صعود کننده در فاصله کمتری از مسیر های دیگر به قله برسد و به همین خاطر بیشتر کوهنوردان از این مسیر برای صعود های سرعتی استفاده می کنند.

گرده در بین یال دوکوهی و سوزنی ها قرار گرفته است و در سمت شمال پناهگاه دو شهید خودنمایی می کند.در ابتدای شروع این یال چشمه ای دائمی وجود دارد که کوهنوردان قبل از صعود می توانند آب مورد نیاز را در طول این صعود از این چشمه تامین کنند. پس از برداشتن آب بعد از دو ونیم ساعت به قله می رسیم.قسمت انتهایی این یال در زمستان محل ریزش بهمن است .

· مسیر سوزنی ها :

این مسیر یکی از فنی ترین و پر هیجان ترین راههای صعود به قله بینالود است. از پناهگاه دو شهید پس از یک ونیم ساعت به ابتدای مسیر سوزنی ها می رسیم. در اینجا پناهگاهی به همت کوهنوردان مشهد بنا شده است. پناهگاه مدرس از روی یال دوشهید نیز قابل رویت است و ارتفاع آن ۲۹۰۰ متر می باشد. از پناهگاه مدرس می توان سه ونیم ساعت از طریق صعود سه سوزنی دشوار به قله رسید. لازم به یادآوری است در این مسیر کوهنوردان باید به فنون کوهنوردی آگاه باشند و چون فرد صعود کننده در طول مسیر باید معابر سنگی را پشت سر بگذارد به همین علت این مسیر از هیجان و جذابیت خاصی برخوردار است و علاقمندان بسیاری را به سوی خود می کشاند.

گزارش برنامه

تاریخ اجراء : 15 تا 17اردیبهشت1395

نفرات شرکت کننده : اقایان مهندس سمواتی سرپرست برنامه ، استاد معرفت، محمد امیری ،محمد عطایی

خانمها: صدیقه گوشه ، فرخنده گوشه ، مریم حیدری ، مریم اسدی ، مریم صهبا

به همراه دو نفر از دوستان کوهنورد مشهدی خانم اعظم فخرایی و امیرحسین

روز چهارشنبه 15اردیبهشت ساعت هفده به وسیله اتوبوس از ترمینال کاوه به سمت نیشابور

حرکت کردیم وساعت هشت صبح روز پنج شنبه به مقصد رسیدیم با هماهنگی های که  آقای سمواتی با اقای صامر ابراهیمی از دوستان کوهنورد ایشان شده بود  به وسیله دو دستگاه سواری به منزلی که ازقبل توسط اقای صامر  مهیا شده بود رفته ودر آنجا اسکان گرفتیم بعد از صرف صبحانه که توسط اقای صامر تهیه شده بود برای دیدن از مقبره فريدالدين عطار نيشابوري که يكي از شعرا و عارفان نام آور ايران در اواخر قرن ششم و اويل قرن هفتم هجري قمري است می رویم او در قريه كدكن يا شادياخ كه در آن زمان از توابع شهر نيشابور بوده به دنيا آمد. از دوران كودكي او اطلاعي در دست نيست جز اينكه پدرش در شهر شادياخ به شغل عطاري كه همان دارو فروشي بود مشغول بوده و بعد از وفات پدر، فريدالدين كار پدر را ادامه مي دهد و به شغل عطاري مشغول مي شود. او در اين هنگام نيز طبابت مي كرده و اطلاعي در دست نمي باشد كه نزد چه كسي طبابت را فرا گرفته، او به شغل عطاري و طبابت مشغول بوده تا زماني كه آن انقلاب روحي در وي به وجود آمد. عطار سپس قسمتي از عمر خود را به رسم سالكان طريقت در سفر گذراند و از مكه تا ماوراءالنهر به مسافرت پرداخت و در اين سفرها بسياري از مشايخ و بزرگان زمان خود را زيارت کرد. گفته شده در هنگامي كه شيخ به سن پيري رسيده بود بهاءالدين محمد پدر جلال الدين بلخي با پسر خود به عراق سفر مي كرد كه در مسير خود به نيشابور رسيد و توانست به زيارت شيخ عطار برود، شيخ نسخه اي از اسرار نامه خود را به جلال الدين كه در آن زمان كودكي خردسال بود داد. عطار مردي پر كار و فعال بوده چه در آن زمان كه به شغل عطاري و طبابت اشتغال داشته و چه در دوران پيري خود كه به گوشه گيري از خلق زمانه پرداخته و به سرودن و نوشتن آثار منظوم و منثور خود مشغول بوده است. و در مورد چگونگي مرگ او گفته شده كه او در هنگام يورش مغولان به شهر نيشابور توسط يك سرباز مغول به شهادت رسيده كه شيخ بهاءالدين در كتاب معروف خود كشكول اين واقعه را چنين تعريف مي كند كه وقتي لشكر تاتار به نيشابور رسيد اهالي نيشابور را قتل عام كردند و ضربت شمشيري توسط يكي از مغولان بر دوش شيخ خورد كه شيخ با همان ضربت از دنيا رفت و نقل كرده اند كه چون خون از زخمش جاري شد شيخ بزرگ دانست كه مرگش نزديك است. با خون خود بر ديوار اين رباعي را نوشت.

در كوي تو رسم سرفرازي اين است               مستان تو را كمينه بازي اين است
با اين همه رتبه هيچ نتوانم گفت                       شايد كه تو را بنده نوازي اين است

مقبره شيخ عطار در نزديكي شهر نيشابور قرار دارد و چون در عهد تيموريان مقبره او خراب شده بود به فرمان امير عليشير نوايي وزير سلطان حسين بايقرا مرمت و تعمير شد.

بعد از دیدار از مقبره این شاعر و عارف بزگ ایرانی و دیدار از مقبره کمال الملک  به سمت محوطه باستانی شادیاخ حرکت کردیم

این اثر تاریخی، از اوایل سده سوم هجری که مسکونی شده است تا سال ۶۶۹ هجری که زمین‌لرزه آن را در هم درنوردیده، اهمیت ویژه‌ای داشت. بخشی از بقایای شهر کهن نیشابور در آن محل نهفته ‌است محل. این مکان همچنین محل زندگی شیخ عطار نیشابوری بوده‌ و اکنون نیز آرامگاه وی به همراه آرامگاه خیام نیشابوری در آن محله قرار دارد. در کاوش‌‌های باستان‌‌شناسی که در سال ۱۳۷۹ در این محل انجام گرفت شماری از بناهای معماری آن زمان مانند تالار عام، اندرونی و خانه‌‌های ویژه، آهنگری، سفالگری و شیشه‌‌گری در آن منطقه پیدا شد. افزون بر بناها از مکشوفات آن کاوش می‌‌توان شماری اسکلت که زیر آوار زلزله مانده بوده‌‌اند و همچنین ظرف‌ ها و لوازم فرهنگی مانند سازه‌‌های سفالی و شیشه‌‌ای و گچبری‌‌ها، نام برد. بخشی از بقایای باستانی آن منطقه و همچنین عکس‌‌هایی از اکتشافات به دست‌ آمده در موزه شادیاخ، که در نزدیکی همان مکان است نمایش‌داده می‌‌شود.

در بیش‌تر آثار برجای مانده پس از قرن سوم هجری، هر جا سخن از نیشابور است، نام شادیاخ نیز به میان می‌آید.

یعقوب لیث که در سال ۲۹۵ هـ. ق وارد نیشابور شد، دستور داد تا باغ‌های بزرگی در شادیاخ احداث کنند که به مرور همهٔآن‌هاجای خودرا به خانه‌های مسکونی دادند.

در حملهٔمغول،شادیاخ–ماننددیگرمناطق ومحله‌های نیشابور- ویران گردید وازآن امروزه خرابه ‌هایی برجای مانده‌است بعد از دیدن این محوطه باستانی به طرف مقبره حکیم خیام نیشابوری ریاضی‌دان، ستاره‌شناس و شاعر بنام ایران در دورهٔسلجوقی حرکت کردیم.این حکیم بزرگ ایرانی در  ۲۸ اردیبهشت ۴۲۷ درنیشابوردیده به جهان گشود گرچه پایگاه علمی خیام برتر از جایگاه ادبی او است و حجةالحق لقب داشته است؛ ولی آوازهٔ اویبیشتربه واسطه ٔنگارش رباعیاتش است که شهرت جهانی دارد. افزون برآنکه رباعیات خیامرابهاغ ل بزبان‌های زنده ترجمه نموده‌اند،ادواردفیتزجرالدرباعیات اورابه زبان انگلیسی ترجمه کرده‌است که مایه ٔشهرت بیشتروی درمغرب ‌زمین گردیده‌است یکی از برجسته‌ترین کارهای وی را می‌توان اصلاح گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام‌الملک، که در دورهٔسلطنت ملک‌شاه سلجوقی بود،دانست. ویدرریاضیات،علومادبی،دینیوتاریخیاستاد بود نقش خیام در حل معادلات درجه سوم و مطالعات‌اش دربارهٔاصل پنجم اقلیدس نام او را به عنوان ریاضی‌دانی برجسته درتاریخ علم ثبت کرده‌است.

خیام به دعوت سلطان جلال‌الدين ملک‌شاه سلجوقی و وزیرش نظام الملک به اصفهان می‌رود تا سرپرستی رصدخانهٔاصفهان رابه‌عهده گیرد. اوهجده سال درآن‌جا مقیم می‌شود. به مدیریت او زیج ملکشاهی تهیه می‌شودودرهمین سال‌ها طرح اصلاح تقویم را تنظیم می‌کند.

تقویم جلالی را تدوین کردکه به نام جلال ‌الدين ملکشاه شهره‌است،) احتمالاً در همین سال‌ها نوشته شده‌است. غلامحسین مراقبی گفته‌است که خیام در زندگی زن نگرفت و همسر برنگزید تاریخ وفات وی سال 502 بوده‌است .مقبرهٔوی هم اکنون درشهرنیشابور،درباغی که آرامگاه امام‌زاده محروق درآن واقع می‌باشد،قرارگرفته‌است بعد از دیدن مقبره این حکیم بزرگ به سمت دره بوژان حرکت کردیم دره ای بسیار زیبا با باغ هایی بسیار مصفا جای همه دوستان خای بود سپس در ساعت دوازده به سمت محل استقرار خود بازگشتیم ساعت یک بعداظهر با یک دستگاه وانت به سمت روستاهای عیش اباد و صومعه که در پانزده کیلومتری شمال نیشابور واقع است رفتیم

 از نیشابور به مدت بیست دقیقه می توان به این روستاها رسید پس ازگذشتن از کنار نیروگاه برق و  رسیدن به این روستاها در امتداد راهی که به رودخانه می رسد و سپس در خلاف مسیر رودخانه ادامه مسیر می دهیم در مسیر خودپس از گذر از جاده پرپیچ و خم خاکی  به منطقه ای به نام کمر کندول می رسیم و پس از ان به دوراهی می رسیم که نام ان دوراهی کتل است این دوراهی از سمت چپ رودخانه جداشده است در ساعت چهارده به باغی که در دامنه کوه قرار دارد رسیدیم خانه ای در کنار باغ است که استاد معرفت همان جا ماندند در ساعت چهارده و پانزده دقیقه با سرقدمی اقای امیری حرکت خود را آغاز کردیم در مسیر کتل که همچون ماری بر روی کوه قرار گرفته ادامه دادیم بعد از حدود 40 دقیقه به روی یال رسیدیم بعد از طی مسیری پر افت وخیز به محل استقرار چادرهای عشایر منطقه رسیدیم بعد از استراحت و نوشیدن چایی به راه خود ادامه دادیم  با ادامه مسیر به زرشک سرا رسیدیم و پس از سوار شدن به یال منهی به پناهگاه در ساعت پنج و چهل و پنج دقیقه به پناهگاه رسیدیم این جانپناه از نوع فلزی درارتفاع 2440 متری ودر دوطبقه به ظرفیت 20 نفر، با کف موکت شده و به فاصله

چند متر دارای یک اطاقک سرویس بهداشتی و وجود آب لوله کشی کنار آن از شرایط خوبی برخوردار است.

به گفته دوستان مشهدی این جانپناه درسال 1370ساخته شده وقرار بود به نام یک شهید باشد که درموقع انتقال مصالح توسط بالگرد، دچار حادثه شده وخلبان کشته می شود وبعداز ساخت به نام دوشهید نامگذاری می شود.

این پناهگاه در مسیر قله بینالود و در دامنه کوه زرگران قرار گرفته است ما در بیرون پناهگاه مستقر شدیم پس از صرف ناهار و شام البته ساعاتی را به خواندن سرودها یی که خاطرات زیادی را برای همنوردان به همراه داشت اختصاص دادیم و پس از ان به کیسه خوابها پناه بردیم ساعتدچهار صبح سرپرست برنامه بیدارباش را اعلام کردند باد ملایمی می وزید و چند دقیقه ای قطرات باران صورت مان را نوازش می دادند برای صعود به قله ما مسیر دو کوهی را انتخاب کردیم این یال در جهت شمال غربی پناهگاه دو شهید قرار دارد این یال با شیب ملایم خود این فرصت را به صعود کننده می دهد تا اهسته و پیوسته خود را به قله برساند معمولا کوهنوردان از این یال برای صعودهای زمستانی استفاده می کنند به علت این که در مسیر این یال می توانند از خطر سقوط بهمن در امان باشند از این مسیر می توان سه و نیم ساعته به قله دست پیدا کرد در طول مسیر چند چشمه وجود ذارد که می توان اب مورد نیاز را از انها تامین کرد در ساعت پنج و پنجاه دقیقه برای صرف صبحانه توقف کردیم و بعد از نیم ساعت به حرکت خود ادامه دادیم ساعت هشت و ده دقیقه صبح جمعه هفده اردیبهشت قله بینالود را در اغوش کشیدیم یک دقیفه به احترام شهدای کوهستان سکوت کرده و تمام قد به احترام ایستادیم  در حالیکه اشک شوق در چشمان مان حلقه زده بود سرود زیبای ای ایران عزیز را خواندیم پس از استراحتی نسبتا طولانی ساعت هشت و پنجاه دقیقه به سمت پناهگاه سرازیر شدیم ساعت یازده از همان مسیر رفت به پناهگاه دو شهید رسیدیم پس از صرف تاهار و بست کوله پشتی ها در ساعت دوازده و نیم به سمت دره کتل به راه افتادیم ساعت دو نیم به خانه کتل رسیدیم ساعت سه بعد ازظهر سوار بر نیسان شدیم و ساعت چهار ده دقیقه به نیشابور رسیدیم ساعت هفت چهل دقیقه سوار اتوبوس شده و به سمت اصفهان حرکت کردیم و سرانجام ساعت نه و چهل دقیقه در ترمینال کاوه پیاده شدیم در اینجا لازم است که از جناب اقای صابر ابراهیمی از دوستان اقای مهندس سمواتی  صمیمانه تشکر کنیم.