موقعیت جغرافیایی: علم‌کوه در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر کلاردشت و در استان مازندران قرار گرفته‌است. کلاردشت نزدیک‌ترین شهر استان مازندران به این منطقه و پراچان و طالقان نزدیکترین شهرها در استان البرز به علم‌کوه هستند. از جبهۀ شمالی این کوه مشرف به کلاردشت و در جبهه جنوبی نیز این کوه مشرف به طالقان است.

مسیرهای صعود: باتوجه به ارتباط علم کوه با کوه‌های اطراف و وجود دیواره و گرده، برای رسیدن به آن راه‌های بسیاری وجود دارد. مسیرهای رایج صعود به علم کوه را می‌توان به دو مسیر کوهپیمایی جنوبی، یک مسیر کوهنوردی شمالی و یک مسیر دیواره‌نوردی تقسیم‌بندی کرد.

مسیر جبهه جنوبی: مسیر کوهپیمایی که از رودبارک آغاز می‌شود و با گذز از ونداربن، تنگ گلو و حصار چال از سمت جنوبی به قله علم‌کوه می‌رسد، ساده‌ترین مسیر صعود به قله است. که معمولاً با شبمانی در دشت حصارچال همراه است.

مسیر جبهه شمالی: مسیر کوهپیمایی شمالی هم از رودبارک آغاز می‌شود و با گذز از ونداربن، جانپناه سرچال، علمچال و گردنه سیاسنگ از سمت شرق به قله علم‌کوه می‌رسد. این مسیر به عنوان یکی از سخت‌ترین مسیرهای کوهپیمایی در ایران محسوب می‌شود و غالباً با یک شبمانی در جانپناه سرچال همراه است.

مسیر گرده آلمان‌ها: مسیر کوهنوردی که از رودبارک آغاز می‌شود و با گذز از ونداربن، جانپناه سرچال، علمچال و گرده آلمان‌ها دقیقاً از سمت شمال به قله علم‌کوه می‌رسد. این مسیر از لحاظ زمانی کوتاه‌تر از مسیر سیاسنگ است ولی نیازمند ابزار فنی می‌باشد و مانند آن، غالباً با یک شبمانی در جانپناه سرچال همراه است.

مسیر دیواره شمالی: مسیر دیواره‌نوردی هم از رودبارک آغاز می‌شود و با گذز از ونداربن، جانپناه سرچال، علم‌چال و دیواره شمالی به قله می‌رسد که با توجه به تعدد مسیرهای دیواره علم صعود متفاوتی خواهد بود.

نخستین صعود: نخستین صعود انجام گرفته به این قله در سال 1933 میلادی توسط داگلاس بوسک از بریتانیا انجام شده است.

شرح برنامه

این برنامه به میزبانی گروه کوهنوردی اژکهن اصفهان و با شرکت 12نفر از کوهنوردان در تاریخ 19 لغایت 23 مرداد ماه انجام شد.

ساعت 20:00 روز دوشنبه 19 مرداد ماه 94، با یک دستگاه مینی بوس از دروازه تهران در اصفهان به سمت مقصد حرکت کردیم. مسیر انتخاب شده از اصفهان به تهران و از مسیر جاده چالوس به سمت کلاردشت بود. حدود ساعت 22:00 شب به مدت حدود 45 دقیقه در شهرستان دلیجان جهت استراحت و صرف شام توقف داشتیم و سپس مسیر را به سمت مقصد ادامه دادیم. رأس ساعت 10:30 صبح روز سه شنبه مورخ 20 مرداد ماه به محل پناهگاه ونداربن رسیدیم. پس از توقف یک ساعته به منظور صرف صبحانه و آماده شدن اعضا برای حرکت، نهایتاً در ساعت حدود 11:30 با انتخاب مسیر سیاه سنگ به سمت جبهۀ شمالی و به مقصد پناهگاه سرچال حرکت را آغاز کردیم. پس از عبور از پل، مشاهده شد که مسیر حرکت که قبلاً به سمت راست بود تغییر یافته و مسیر پاکوب به سمت چپ تغییر داده شده است که ما نیز همان مسیر را انتخاب نموده و به حرکت ادامه دادیم. در طی مسیر حدود 1 ساعت برای استراحت و صرف نهار اختصاص داده شد و نهایتاً حدود ساعت 17:00 همان روز به محل پناهگاه سرچال رسیدیم. مشخصات طی مسیر از محل پناهگاه ونداربن تا پناهگاه سرچال به شرح زیر می باشد:

طول مسیر: حدود 5/8 کیلومتر

صعود از ارتفاع 2196 تا ارتفاع 3711 متر از سطح دریا

تعداد گام: 18937

مدت زمان: حدود 5/5 ساعت

پس از اقامت شبانه در محل پناهگاه سرچال، صبح روز چهارشنبه مورخ 21 مرداد 94 رأس ساعت 04:10 صبح و پیش از طلوع آفتاب، صعود از محل پناهگاه سرچال به سمت قله علم کوه آغاز گردید. طلوع آفتاب حدود ساعت 6 بود. پس از طی مسیر پوشیده از سنگ، ساعت حدود 6:15 به محل یخچال میان سه چال رسیدیم که در این محل توقف نیم ساعته برای استراحت و صرف صبحانه داشتیم که پس از آن مسیر صعود را ادامه دادیم. بعد از گذشت از میان سه چال، صعود به سه مرحله تقسیم بندی شد:

-  شن اسکی تا گردنه

- گردنه تا جان پناه سیاه سنگان

- جان پناه تا قله

پس از طی مسیر سخت میان سه چال تا گردنه و گردنه تا جان پناه که شامل مسیرهای شن اسکی و سنگ نوردی با شیب بالا بود، نهایتاً رأس ساعت 09:50 صبح به محل پناهگاه سیاه سنگان رسیدیم و پس از استراحت کوتاه مجدداً مسیر را به سمت قله ادامه دادیم.

به دلیل حضور تیم های متعدد در محل و شلوغی مسیر، با تصمیم سرپرست تیم، اعضا به دو گروه تقسیم شده و صعود به سمت قله ادامه به صورت دو گروه ادامه داده شد. تیم اول رأس ساعت 14:30 و تیم دوم رأس ساعت 15:30 به قله رسیدند و بدین ترتیب همه همنوردان گروه با تلاش و همدلی موفق به فتح قله علم با ارتفاع 4850 متر شدند.

پس از توقف کوتاه در قله و عکس برداری دسته جمعه از فتح لذت بخش قله، مسیر فرود را در پیش گرفته و از همان مسیر صعود به سمت پناهگاه سیاه سنگان پیش رفتیم. مسیر برگشت نیز به علت حضور تیم های متعدد بسیار شلوغ بوده و فرود از مسیر، خصوصاً در دیواره های سنگی همراه با معطلی و تأخیر بسیار بود. نهایتاً تمامی اعضا رأس ساعت 20:30 و قبل از تاریکی هوا موفق به اتمام مسیر سخت فرود شده و به محل میان سه چال رسیدند. مسیر میان سه چال تا محل پناهگاه در تاریکی شب طی شد و نهایتاً رأس ساعت 12:30 بعد از نصفه شب همه اعضای تیم به طور همزمان به محل پناهگاه سرچال رسیدند. باتوجه به طی مسیر سخت و طولانی و خستگی مفرط اعضای تیم، پس از صرف شام مختصر همگی مشغول استراحت شدند.

 مشخصات طی مسیر از محل پناهگاه سرچال تا قله به شرح زیر می باشد:

طول مسیر: حدود ------

صعود از ارتفاع 3711 تا ارتفاع 4850 متر از سطح دریا

تعداد گام: 18530

مدت زمان: حدود 20 ساعت

پس از استراحت شبانه در محل پناهگاه سرچال، صبح روز پنج شنبه مورخ 22 مرداد 94، پس از صرف صبحانه و بستن کوله پشتی ها، رأس ساعت 11:15 حرکت از محل پناهگاه سرچال به سمت پناهگاه ونداربن آغاز گردید. مسیر برگشت همان مسیر رفت انتخاب شد. در طی مسیر از ساعت 14:30 لغایت 15:30 جهت استراحت و صرف نهار در محل کشتی سنگی توقف داشتیم و پس از آن مسیر به سمت ونداربن ادامه داده شد و نهایتاً رأس ساعت 17:00 همان روز به محل پناهگاه ونداربن رسیدیم. پس از توقف نسبتاً طولانی در ونداربن به دلیل استحمام، استراحت و تجدید قوای اعضا، رأس ساعت 19:20 جهت بازگشت به اصفهان با مینی بوس به سمت کلاردشت راهی شدیم. ساعت 20:30 لغایت 21:45 جهت صرف شام در کلاردشت توقف داشتیم و پس از آن مسیر به سمت اصفهان ادامه داده شد. نهایتاً ساعت 12:30 روز جمعه مورخ 24 مرداد 94 همگی به سلامت به اصفهان رسیدیم. به دلیل ترافیک سنگین موجود در جاده چالوس، مدت طی مسیر از حد معمول بیشتر به طول انجامید. اما نهایتاً توشه این سفر خاطره ای خوش از صعودی لذت بخش و تصویر زیبایی از همدلی و همراهی همه اعضای گروه بود که در ذهن همه همنوردان همیشه به یادگار خواهد ماند.